Phát triển bền vững về con người: Thành tựu và thách thức
Những năm đầu 80 của thế kỷ trước, ở quê tôi, một vùng thuần nông tại Nghệ An, gần như nhà nào cũng thiếu ăn quanh năm. Những bữa ăn chỉ toàn cơm độn khoai lang, mì hạt kèm với rau má, củ chuối luộc đã ám ảnh đám trẻ lên 6 - 7 tuổi như tôi. Và chúng tôi chỉ mong tết đến. Tết có bánh chưng, có thịt, có cơm trắng, áo mới… dù nó đến và đi rất nhanh. Tết Nguyên đán ở quê tôi bắt đầu từ ngày 23 tháng chạp bằng lễ cúng ông Táo. Ở thời buổi đói kém ấy, nghi thức cúng lễ rất đơn giản, chủ yếu là đồ chay, rất ít nhà cúng mặn và chúng tôi, những đứa trẻ háu ăn cũng chẳng được thụ lộc đáng kể. Tết chỉ thực sự chạm ngõ mọi nhà từ ngày 27 tháng chạp. Buổi sáng hôm đó, tiếng lợn eng éc từ làng trên, xóm dưới rộn lên, nghe thật náo nhiệt. Đây là thời điểm các hợp tác xã nông nghiệp mổ lợn để chia thịt cho các xã viên ăn tết. Những năm 1980, cha tôi còn trong quân ngũ, mẹ tôi, tôi và đứa em được nhận thịt ăn tết. Chúng tôi vây quanh sân kho hợp tác xã xem người lớn mổ lợn. Trong không khí đầy niềm vui và sự háo hức, chúng tôi hồi hộp chờ đợi giây phút được chia thịt mang về. Những mảng thịt được xẻ ra, chia nhỏ, để trên những chiếc nong bằng tre. Một người cầm quyển sổ, đọc danh sách xã viên để 4 - 5 người khác cân thịt. Những phần thịt có cả xương được xâu vào sợi lạt nứa. Mỗi khẩu được 2 lạng thịt (200 gram). Nhà tôi 3 khẩu nên được 6 lạng, kèm theo mấy miếng lòng đã luộc. Nhận khẩu phần của gia đình, tôi háo hức cầm xâu thịt mang về, vừa đi vừa chạy, lòng đầy hân hoan.Mẹ tôi chia mấy miếng lòng cho hai anh em tôi ăn trước. Lòng đã nguội ngắt nhưng vẫn ngon vô cùng. Phần thịt lợn, mẹ tôi tách mỡ, đem vùi vào cái bồ đựng muối ở xó bếp để dành chiên lấy mỡ xào rau. Thịt nạc, mẹ tôi kho mặn. Niêu thịt kho nhỏ bé không đủ ăn trong những ngày tết nhưng vị ngon của nó vẫn theo tôi đến bây giờ.Chợ Vẹo ở xã bên, cách làng tôi vài cây số, họp vào các ngày chẵn. 28 tháng chạp hằng năm, chợ này đông vui nhất vì đó là phiên chính của chợ tết. Mẹ tôi bưng cái mủng đan bằng tre, đội nón, dắt em tôi đi chợ. Tôi nhảy chân sáo theo sau. Mưa xuân lất phất, con đường làng lép nhép bùn đất. Chợ tết nhộn nhịp người mua kẻ bán, rất vui. Mẹ tôi thường mua áo quần cho anh em tôi, rồi mua trầu, cau, một ít cam, cá biển và 1 cân thịt nữa. Mẹ nói có khó đến mấy thì tết cũng phải sắm cho được mấy thứ này. Mẹ tôi đội mủng về, cái tết ùa vào nhà.Sáng mùng 1, mẹ chuẩn bị cau, trầu, cam để chúng tôi đi chúc tết. Mẹ đi trước, tôi và đứa em líu ríu theo sau. Chúng tôi đến nhà người thân trong làng và họ hàng ở làng khác. Với những người lớn tuổi, mẹ tôi mang lễ thường là 3 - 5 quả cau hoặc 1 quả cam làm quà chúc tết. Mẹ đặt lễ ở bàn, lễ phép thưa: "Hôm nay mùng 1 tết, mẹ con chúng con có quả cau đến mừng tuổi ông, bà…". Tôi được mẹ dạy câu chúc tết này và khi lên lớp 1 thì tôi thay mẹ nói lời chúc và được người lớn khen, cho kẹo nên rất sướng. Chúc tết ở quê tôi gọi là mừng tuổi, ý là mừng cho tuổi mới. Đi mừng tuổi, tôi cũng được mừng tuổi, vui nhất khi đó là nhận tiền xu để đánh đáo; được ăn bánh chưng, kẹo bi; những thứ mà khi hết tết, chúng tôi nằm mơ cũng khó thấy. Ở quê tôi, từ xa xưa và đến giờ vẫn thế, trong những ngày tết, mọi người trong làng đều đến nhà nhau mừng năm mới. Ngày trước, quà chỉ là dăm ba quả cau để người lớn ăn trầu hoặc một vài quả cam, nay là một gói bánh. Nhưng việc quà tết nay đã được tinh gọn dần và chủ yếu là đến nhà chơi, chúc tết gia đình, uống nước, trò chuyện. Không ai buộc ai phải đến nhà chúc tết nhưng đã thành phong tục, không đi cứ cảm giác như có lỗi với người khác. Phong tục mừng tuổi giúp mọi người trong làng, trong xã thêm đoàn kết, chia sẻ với nhau. Đến mừng tuổi những người già neo đơn, người có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau bệnh tật, trẻ con thường mang bánh còn người lớn thường mang theo ít tiền để thăm hỏi. Quê tôi có ông Thời, hồi đó nhà nghèo nhưng ông sống rất tình nghĩa. Tết nào ông cũng đi mừng tuổi khắp xã, bất kể có quan hệ họ hàng hay không. Ông Thời thường mang theo mấy quả cam, bỏ trong cái túi cước. Vào nhà nào, ông đều mang ra 1 quả, bảo: "Tết không có gì, chỉ có quả cam, tôi đến mừng tuổi cho gia đình năm mới bình an, làm ăn may mắn". Nhà nào cũng vậy, ông Thời chỉ ngồi chừng vài phút, hỏi han chuyện trò ít câu vui vẻ rồi chào đi. Mọi người trong xã đều quý ông, nhận lời chúc, xin trả lại cam cho ông. Ông Thời cười, nói: "Ông bà cho thì tôi xin lại, chúc ông bà năm mới vạn sự như ý". Xưa và nay vẫn thế, cứ sáng sớm mùng 1, ở quê tôi, con cháu kéo đến nhà ông bà, cha mẹ để chúc tết, trước khi đi mừng tuổi những người thân khác. Tiếng cười đùa huyên náo. Các nhà thờ họ rộn ràng tiếng trống tế. Cây nêu dựng khắp ngõ ngách trong làng. Những cô gái xúng xính gánh mâm cỗ đến nhà thờ để cúng tổ tiên. Ngày thường, ở làng chỉ còn phụ nữ và người già, thanh niên và trung niên ra Bắc, vào Nam, xuất ngoại lao động, nhưng cứ đến ngày tết làng lại đông vui, nhộn nhịp. Tết là dịp đoàn tụ khiến những người xa quê đều muốn về với gia đình, người thân. Ở nhà, những người bố, người mẹ già chỉ mong tết đến để con cháu trở về sum họp. Rời làng ngót 30 năm, nhiều người già tôi từng đến nhà mừng tuổi vào ngày tết năm xưa đã thành người thiên cổ, nhưng sự gắn kết từ tục mừng tuổi đã giúp tôi nhớ như in các mối quan hệ họ hàng, dù đã cách nhau nhiều đời. Tết vẫn thế, vẫn mang lại nhiều giá trị tinh thần khiến ai xa quê cũng phải nhớ, phải đau đáu tìm về.VinFast là thương hiệu Đông Nam Á có màn ra mắt được yêu thích nhất tại Indonesia
Theo tiến sĩ - bác sĩ Vũ Hoàng Vũ - Trưởng khoa Tim mạch can thiệp BV ĐHYD, sinh thiết nội mạc cơ tim là công cụ đặc biệt hữu ích trong việc xác định nguyên nhân suy tim không rõ nguồn gốc, cũng như đánh giá mức độ tổn thương của cơ tim trong những bệnh lý phức tạp. Việc lấy một mẫu mô nhỏ từ tim giúp các bác sĩ không chỉ chẩn đoán chính xác mà còn có hướng điều trị phù hợp hơn cho từng trường hợp cụ thể.Bác sĩ Nguyễn Xuân Vinh - khoa Tim mạch can thiệp BV ĐHYD, cho biết kỹ thuật này đặc biệt quan trọng trong theo dõi người bệnh sau ghép tim. Nhờ vào việc thu thập trực tiếp mẫu mô từ tim, các bác sĩ có thể phát hiện sớm các dấu hiệu thải ghép, từ đó điều chỉnh phác đồ điều trị kịp thời để bảo vệ chức năng tim ghép. Bên cạnh đó, sinh thiết nội mạc cơ tim còn giúp nhận diện những bệnh lý tim hiếm gặp như viêm cơ tim tế bào khổng lồ hay bệnh amyloidosis - những tình trạng mà các phương pháp chẩn đoán hình ảnh thông thường khó phát hiện.Quy trình thực hiện sinh thiết nội mạc cơ tim được chuẩn bị chặt chẽ, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người bệnh. Các bác sĩ sẽ tiếp cận buồng tim thông qua đường tĩnh mạch, sử dụng một dụng cụ chuyên dụng để lấy mẫu mô nhỏ từ cơ tim dưới sự hướng dẫn của các thiết bị hình ảnh hiện đại. Toàn bộ thủ thuật được thực hiện trong phòng thông tim, với sự phối hợp nhịp nhàng giữa bác sĩ chuyên khoa, điều dưỡng và kỹ thuật viên.Dù là một kỹ thuật xâm lấn, nhưng sinh thiết nội mạc cơ tim mang lại nhiều lợi ích quan trọng trong thực hành lâm sàng. Tại BV ĐHYD, quy trình này được thực hiện với sự kiểm soát chặt chẽ, từ khâu đánh giá chỉ định đến theo dõi sau thủ thuật. Điều này giúp giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra như chảy máu, rối loạn nhịp tim hoặc tổn thương van tim.Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Âu Thanh Tùng - Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, việc áp dụng sinh thiết nội mạc cơ tim đã mở ra nhiều cơ hội mới trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tim mạch. Với những người bệnh sau ghép tim, kỹ thuật này giúp phát hiện sớm tình trạng thải ghép, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời. Trong những trường hợp suy tim không rõ nguyên nhân, việc lấy mẫu mô cơ tim cho phép bác sĩ xác định chính xác bản chất tổn thương, giúp cá nhân hóa phác đồ điều trị, tối ưu hóa kết quả.Không chỉ là một phương pháp chẩn đoán, sinh thiết nội mạc cơ tim còn là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực tim mạch can thiệp. Với những ứng dụng thực tiễn rõ ràng, đây hứa hẹn sẽ là một phương pháp mang lại nhiều lợi ích lâu dài cho người bệnh, giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe tim mạch tại Việt Nam.
'Bà mẹ triệu view' với những clip về miền Tây dân dã
Theo GameRant, tại triển lãm công nghệ toàn cầu CES 2025 (Mỹ), Genki - công ty công nghệ nổi tiếng với các thiết bị hỗ trợ chơi game cầm tay như tay cầm PocketPro - đã gây chú ý khi mang đến bản in 3D của Nintendo Switch 2. Mô hình này được sử dụng để giới thiệu các phụ kiện đang được phát triển cho hệ máy sắp ra mắt. Genki cho biết mô hình 3D của Switch 2 được họ tạo ra dựa trên một máy Switch 2 mà công ty mua từ thị trường chợ đen. Thiết kế được cho là mô phỏng chính xác các kích thước và đặc điểm vật lý của thiết bị thật. Điểm khác biệt lớn nhất so với thế hệ Switch hiện tại là kích thước lớn hơn, gần bằng Steam Deck của Valve, cùng với nhiều thay đổi đáng kể như Joy-Con sử dụng nam châm, cổng USB-C thứ hai và một nút mới có ký hiệu “C”.Trong cuộc phỏng vấn với tờ The Verge, CEO Eddie Tsai cho biết Joy-Con trên Switch 2 sử dụng nam châm để gắn kết thay vì thanh trượt truyền thống. Cụ thể, các nút SL và SR của Joy-Con giờ đây mang tính năng nam châm giúp cố định chúng vào thân máy. Khi người dùng muốn tháo Joy-Con, chỉ cần bấm một nút lớn trên thiết bị, cơ chế này sẽ kích hoạt chốt đẩy ra, tháo bỏ kết nối nam châm một cách an toàn.Mặc dù đã loại bỏ cơ chế thanh trượt, Tsai khẳng định Joy-Con mới vẫn rất chắc chắn khi sử dụng. Ông cũng tiết lộ thêm, kênh gắn kết của Joy-Con được tích hợp cảm biến quang học. Điều này có thể mở đường cho một phụ kiện mới, cho phép Joy-Con hoạt động như chuột máy tính. Một số hình ảnh rò rỉ trên mạng gần đây cũng cho thấy các chi tiết giống cảm biến quang học trên Joy-Con mới, càng làm tăng tính xác thực của thông tin này.Switch 2 không chỉ lớn hơn về chiều cao và chiều dài mà còn được thiết kế mỏng đủ để vừa với dock của Nintendo Switch đời đầu. Tuy nhiên, theo Genki, các vết lõm trên thân Switch 2 sẽ khiến nó không thể sử dụng được với dock cũ. Điều này đồng nghĩa người dùng cần một dock mới để tận dụng tối đa tính năng của hệ máy mới.Về nút “C” bí ẩn và cổng USB-C thứ hai, Tsai cho biết hiện tại Genki chưa có thông tin cụ thể. Những chi tiết này vẫn đang khiến cộng đồng game thủ đặt nhiều câu hỏi về chức năng thực sự của chúng.Nintendo chưa chính thức xác nhận bất kỳ thông tin nào liên quan đến Switch 2, nhưng với những gì Genki chia sẻ, bức tranh về thiết bị này ngày càng rõ ràng hơn. Việc cải tiến thiết kế và thêm các tính năng mới cho thấy Nintendo đang chuẩn bị một sản phẩm đầy tham vọng, hứa hẹn sẽ tiếp tục thành công trong thị trường máy chơi game cầm tay.
Cuộc cạnh tranh ở nhóm 4 TNSV THACO cup 2025 đang rất hấp dẫn. Hiện tại, đội Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn tạm dẫn đầu với 6 điểm sau 2 lượt trận. Đội Trường ĐH Ngoại ngữ Tin học TP.HCM xếp thứ 2 với 3 điểm và vẫn tràn trề cơ hội đi tiếp, nếu đánh bại được đội đầu bảng. Vì thế, đội Trường ĐH Ngoại ngữ Tin học TP.HCM sẽ thi đấu cực kỳ quyết tâm để có thể giành được 3 điểm. Trong khi đó, đội Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn đang có lợi thế về mặt điểm số và chỉ cần 1 trận hòa là giành vé vào vòng chung kết. Tuy nhiên, nếu nhập cuộc với tư tưởng cầu hòa, họ có nguy cơ phải "trả giá". Bởi với tâm lý như vậy, các cầu thủ sẽ không quyết tâm, không nỗ lực hết mình và dễ bị đối thủ trừng phạt. Trong trường hợp đội Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn bị dẫn trước, họ cũng rất khó trở lại. Đó là lý do họ vẫn phải thi đấu với 100% khả năng để nắm quyền tự quyết trong tay. Trận đấu giữa đội Trường Ngoại ngữ Tin học TP.HCM và đội Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn sẽ là cuộc đấu kịch tính giữa 2 "trường phái" khác nhau. Đội Trường Ngoại ngữ Tin học TP.HCM mang đến một lối chơi cống hiến và từng ghi đến 4 bàn vào lưới đội Trường ĐH Mở. Tuy nhiên, cũng vì lối chơi đầy cống hiến này, đội Trường Ngoại ngữ Tin học cho thấy sự ngây thơ, bộc lộ một số sơ hở và bị đội Trường ĐH Cảnh sát Nhân dân khai thác, đánh bại 1-0. Chiều ngược lại, đội Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn có sự kinh nghiệm, thực dụng. Bằng chứng là họ đang đứng đầu bảng với 2 chiến thắng tối thiểu trước đội Trường ĐH Mở TP.HCM và đội Trường ĐH Cảnh sát Nhân dân. Khi lối đá này đang mang lại hiệu quả, nhiều khả năng đội Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn sẽ tiếp tục chơi chặt chẽ để giành vé vào vòng chung kết. Lúc này, khả năng tấn công của đội Trường ĐH Ngoại ngữ Tin học sẽ bị thử thách.
283 dự án đầu tư công ở TP.HCM chậm tiến độ, vì đâu?
Phát biểu trước truyền thông Malaysia vào ngày 28.1, chuyên gia bóng đá Malaysia Yamal Nasser nói: "So với các nền bóng đá lân cận ở Đông Nam Á như Thái Lan, Indonesia và Việt Nam, bóng đá Malaysia đang tụt hậu. Để tránh tình trạng tụt hậu này, Malaysia phải sử dụng chính sách dùng cầu thủ nhập tịch ít nhất trong khoảng từ 5 – 7 năm nữa. Rồi song song với việc sử dụng nhập tịch, chúng ta phải đào tạo cầu thủ trẻ thật tốt, để thay đổi thực tế này trong tương lai".Đội tuyển quốc gia Malaysia bị loại ngay vòng bảng AFF Cup 2024. Trước đó, đội U.23 Malaysia cũng bị loại ngay vòng bảng nội dung bóng đá nam SEA Games 32 năm 2023. Những điều này buộc bóng đá Malaysia phải thay đổi. Họ cần có thành tích cụ thể để kích thích các nguồn lực xã hội, vực dậy nền bóng đá nước họ.Trong năm 2025, bóng đá Malaysia có các nhiệm vụ chính, đó là vòng loại Asian Cup 2027 và SEA Games 33. Ở vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027, đội tuyển quốc gia Malaysia chung bảng F với đội tuyển Việt Nam. Đây là 2 đối thủ chính cạnh tranh vé vào vòng chung kết (VCK) giải châu Á. Còn tại SEA Games 33 diễn ra vào cuối năm nay, không loại trừ khả năng U.22 Malaysia sẽ tiếp tục chạm trán U.22 Việt Nam.Để chuẩn bị cho chiến dịch vòng loại Asian Cup 2027 gặp đội tuyển Việt Nam, Malaysia sẽ nhập tịch một loạt cầu thủ. Tuy nhiên, chuyên gia Yamal Nasser khuyến cáo những cầu thủ nhập tịch này nên là những người có một phần nguồn gốc Malaysia.Chuyên gia Malaysia Yamal Nasser nói: "Vấn đề của bóng đá Malaysia các năm qua là chúng ta có cơ sở vật chất tốt, nhưng khâu đào tạo chưa tốt. Chúng ta cần duy trì các dự án bóng đá trẻ một cách liên tục. Trước mắt, bóng đá Malaysia cần thu hút các cầu thủ nhập tịch, cùng lúc đó chúng ta cũng cần gấp rút đào tạo nguồn cầu thủ nội. 2 việc này phải thực hiện đồng bộ".Trước đó, cựu HLV đội U.23 Việt Nam, ông Hoàng Anh Tuấn nhận xét về bóng đá Malaysia: "Kể từ sau thời HLV Rajagopal vô địch AFF Cup 2010, bóng đá Malaysia đi xuống thấy rõ. Chất lượng đào tạo trẻ của Malaysia không ổn định bằng chất lượng đào tạo trẻ của bóng đá Việt Nam trong những năm qua".Cũng trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến nay, bóng đá Việt Nam có thêm 2 lần vô địch AFF Cup (2018, 2024), 2 lần vô địch SEA Games (2019, 2022) và 2 lần vô địch U.23 Đông Nam Á (2022, 2023). Trong khi đó, bóng đá Malaysia chỉ có thêm 1 lần vô địch SEA Games vào năm 2011. Việc bóng đá Malaysia gấp rút nhập tịch cầu thủ sẽ khiến đội tuyển Việt Nam bị chịu nhiều sức ép. Ông Kim Sang-sik sẽ đối mặt với bài toán nhân sự khi chúng ta sẽ thiếu Xuân Son. Tháng 6.2025, đội tuyển Việt Nam sẽ đấu Malaysia tại vòng loại Asian Cup 2027.
